Articulatiestoornissen
Fonetische articulatiestoornis
Hier gaat het over het technische aspect van een klank. Het kind heeft moeite met de motorische uitvoering van de klank en maakt deze steeds op dezelfde manier fout. Een vaak gehoorde fout is het lispelen (/s/ die tussen de tanden geplaatst wordt)
Hier moet geleerd worden waar de klank geproduceerd moet worden.
Fonologische articulatiestoornis
Een kind met een fonologische articulatiestoornis heeft moeite met het onderscheiden van klanken. Het kind maakt foutieve keuzes in de
eigenschappen of de plaats van de klank.
- Klanken die vooraan gearticuleerd worden, worden achteraan gearticuleerd (bv. /k/ ipv /t/
- Omgekeerd (bv. /t/ ipv /k/
- Klanken die lang aangehouden moeten worden, worden kort gemaakt (bv. /p/ ipv /m/, /t/ ipv /s/)
- …
Fonologische vereenvoudigingsprocessen zijn ‘normaal’ en horen bij taalverwerving. Kinderen spreken klanken aanvankelijk heel ‘eenvoudig‘ uit. Bij het ouder worden kunnen kinderen alle klanken onderscheiden en op een correctie manier op de juiste plaats zetten. Kinderen met een fonologische stoornis blijven deze vereenvoudigingsprocessen hardnekkig toepassen, hoewel ze al tot veel complexere structuren in staat zijn.
Tijdens de behandeling bij de logopedist zal het kind worden getoond waarom de klank zo moet worden gemaakt. Hierbij wordt de leerling als het ware aangeleerd wat de eigenschappen van de klank zijn. Het kind moet begrijpen wat voor betekenis de klank geeft. Dit kan een langzaam proces zijn omdat het veel van een kind vraagt.
Fonologische articulatieproblemen vallen onder de noemer taalprobleem omdat kinderen moeite hebben om een goede betekenis te geven aan de vorm van waaruit een woord bestaat. Vaak kunnen zij de klank of de klanken wel vormen maar niet toepassen in een woord. Er is daarom bij kinderen met fonologische problemen een verhoogd risico later op het ontstaan van lees- en spellingproblemen in het onderwijs.